Araştırmacılar, İrlanda’daki bir kireçtaşı mağarasında bulunan ve 4.000 yıl öncesine ait iki dişten olağanüstü derecede korunmuş mikrobiyomlar elde ettiler. Bu mikrobiyomların genetik analizleri, Bronz Çağı’ndan günümüze ağız mikroçevresindeki büyük değişiklikleri ortaya koymaktadır. Dişler hem aynı erkeğe aitti hem de ağız sağlığının anlık görüntüsünü sağlıyordu.
Atlantik Teknoloji Üniversitesi ve Edinburgh Üniversitesi’nden arkeologlarla işbirliği içinde yürütülen çalışma, bugün
Moleküler Biyoloji ve Evrim dergisinde yayınlandı . Yazarlar diş eti hastalığına bağlı çeşitli bakterileri tanımladılar ve
diş çürümesinin ardındaki ana suçlu olan
Streptococcus mutans’ın ilk yüksek kaliteli antik genomunu sağladılar.
S. mutans modern ağızlarda çok yaygın olmasına rağmen
antik genom kayıtlarında son derece nadirdir. Bunun bir nedeni türün asit üreten doğası olabilir. Bu asit dişi çürütür, aynı zamanda DNA’yı da yok eder ve plağın fosilleşmesini durdurur. Antik oral mikrobiyomların çoğu fosilleşmiş plaktan elde edilirken, bu çalışma doğrudan dişi hedef aldı.
S. mutans’ın antik çağ ağızlarında az bulunmasının bir başka nedeni de
bu şekeri seven tür için uygun yaşam alanlarının bulunmaması olabilir. Binlerce yıl önce tahıl tarımının benimsenmesinden sonra arkeolojik kayıtlarda diş çürüklerinde bir artış görülüyor, ancak çok daha dramatik bir artış ancak şekerli yiyeceklerin kitlelere tanıtıldığı son birkaç yüz yılda meydana geldi.
Örneklenen dişler, University College Cork’tan merhum Peter Woodman tarafından County Limerick’teki Killuragh Mağarası’nda kazılan daha büyük bir iskelet topluluğunun parçasıydı. Mağaradaki diğer dişlerde ileri düzeyde diş çürüğü görülürken, örnek alınan dişlerde herhangi bir çürük görülmedi. Ancak bir diş, benzeri görülmemiş miktarda
S. mutans DNA’sı üretti; bu, oral mikrobiyal topluluktaki aşırı dengesizliğin bir işaretidir.
Trinity Genetik ve Mikrobiyoloji Okulu’nda yardımcı doçent ve çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Lara Cassidy, “Bu 4.000 yıllık dişte bu kadar çok miktarda
S. mutans görmek bizi çok şaşırttı ” dedi.
“Bu son derece nadir bir bulgu ve bu adamın ölümünden hemen önce çürük geliştirme riskinin yüksek olduğunu gösteriyor.”
https://www.sciencedaily.com/releases/2024/03/240327124735.htm
